Kriz küçük işletmeleri daha derinden sarsıyor. Artan maliyetler, borçları döndürememe, kurun yükselmesi gibi nedenler esnafta seri iflaslara neden oldu.

5 yılı aşkın sürede Türkiye’de 545 bin 351 esnaf kepenk indirmek zorunda kaldı. Kurulan esnaf sayısı da hızla düşüyor. Bu yılın ilk üç ayında 29 bin 214 esnaf kepenk indirirken kurulan işyeri sayısı da geçen yılın aynı dönemine göre 3 bin 774 adetlik azalışla 70 bin 888’de kaldı.

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre, son dört yıllık verilere bakıldığında krizin derinleştiği 2018’de kepenk indiren esnaf sayısında ciddi artış var.

2015’te 97 bin 715 esnaf iflas ederken geçen yıl bu sayı 106 bin 167’e fırladı. Geçen yıl sonunda 1 milyon 772 bin olan esnaf sayısı ise bu yılın ilk çeyreğinde 1 milyon 753 bine düştü.

KOBİ’LER TAKİPTE

Küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ) ise borç miktarı artıyor. Gemiyi yüzdürmek için borca sarılan binlerce işletme borcunu döndüremediği için batıyor. Batık KOBİ kredisi miktarı son bir yılda yüzde 85 artışla 47 milyar 265 milyon TL’ye çıktı. Takipteki KOBİ sayısı ise bir yılda 47 bin 592 artışla 361 bin 707 kişiye fırladı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Şubat 2018’de KOBİ’lerin kullandığı kredi, yaklaşık 521 milyar TL civarındayken bu yılın aynı döneminde KOBİ müşteri sayısı 92 bin 761 kişi azaldı. Ancak kredi rakamı 617 milyar TL’ye çıktı.

Borç batağındaki KOBİ müşteri sayısı bu yılın şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15 artışla 361 bin 707’ye yükseldi.

EN AZ İŞ YERİ AÇILIŞI ŞIRNAK'TA

TESK Başkanı Bendevi Palandöken, yılın ilk çeyreğinde esnaf ve sanatkâr sayısının 1 milyon 772 bin 650, işyeri sayısının 1 milyon 907 bin 857 olduğunu söyledi.

Palandöken, “Yılın ilk çeyreğinde, 29 bin 214 işyeri kapandı. Diğer taraftan 20 bin 544 işyeri de vergi kayıtları sona erdiği için resen terkin edildi ancak ilgilileri müracaat etmediği için sicil gazetesinde terkin ilanları yayımlanmadı.

Böylece yılın ilk çeyreğinde esnaf ve sanatkârlara ait işyeri sayısı 21 bin 130 arttı” dedi.

Palandöken nüfusuna göre işyeri açılışlarının en az olduğu illerin Şırnak, Batman, Hakkâri, Bitlis ve İstanbul olduğunu sözlerine ekledi.

ÇALIŞAN SAYISI DÜŞÜYOR

Aralık 2018’de Aralık 2017’ye göre KOBİ’lerde sigortalı çalışan sayısında 348 bin azalış gözlendi.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Aralık 2018 verilerinin değerlendirildiği Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) İstihdam İzleme Bülteni’ne göre, KOBİ’lerde sigortalı ücretli çalışan sayısı en fazla azalan sektör 282 bin azalışla bina inşaatı sektörü oldu.

Bu sektörü, 50 bin azalışla bina dışı yapıların inşaatı, 45 bin azalışla bina ve çevre düzenleme faaliyetleri, 35 bin azalışla özel inşaat faaliyetleri ve 15 bin azalışla fabrikasyon metal ürünlerin sektörleri takip etti.

KOBİ’lerde sigortalı ücretli çalışan sayısı son bir yılda en fazla düşen il 95 bin azalışla İstanbul oldu. İstanbul’u 26 bin azalışla Ankara, 19 bin azalışla Konya ve 18 bin azalışla Adana ve İzmir takip etti.