Anayasa’nın 83. Maddesine göre, bir milletvekili ağır cezalık bir suçtan suçüstü yakalanmışsa hakkında direkt adli işlem yapılabiliyor.

HDP'li bazı milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılması konusunda tartışmalar sürerken, bir çok milletvekilinin durumunun Anayasa'nın dokunulmazlıkları düzenleyen 83. Maddesi kapsamında olduğu belirlendi.

Bu maddeye göre, bir milletvekili ağır cezalık bir suçtan, suçüstü yakalanmışsa dokunulmazlığının kaldırılması beklenmeden hakkında adli işlem yapılabiliyor.

Mevzuata göre, terör örgütü PKK'ya silah taşımaya kadar varan eylemlerin içine giren milletvekilleri için dokunulmazlıkların kaldırılmasını beklemeden işlem yapılabiliyor.

Anayasa'nın 83. Maddesinde açık hüküm olmasına rağmen, yargı milletvekilleriyle ilgili doğrudan bir işlem yapmak yerine, fezleke hazırlayarak adeta topu TBMM'ye atmayı tercih ediyor.

Oysa Anayasa'nın 83. Maddesindeki hüküm çok açık. Buna göre, eğer bir milletvekili terör örgütüne silah taşırsa, eylem yapılan herhangi bir yerde, halkın arasında suç işlemeye tahrik yaparsa, ağır cezalık suçüstü hali o anda yakalanmışsa dokunulmazlık zırhından yararlanamaz

İŞTE O 83.MADDE : Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki Başkanlık Divanının teklifi üzerine Meclisce başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamazlar.

Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz.

***Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam, durumu hemen ve doğrudan doğruya Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirmek zorundadır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez.

Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma, Meclisin yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlıdır.

Türkiye Büyük Millet Meclisindeki siyasî parti gruplarınca, yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamaz ve karar alınamaz.

ÖRNEĞİ VAR

Geçmişte bunun somut örnekleri de bulunuyor. DYP Şanlıurfa Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu, MHP'li Mehmet Kundakçı tarafından başına aldığı darp nedeniyle yaşamını yitirdi. 2001 yılında gerçekleşen olayda Kundakçı, ağır cezalık ve suçüstü hali nedeniyle yargılandı ve hüküm giydi

SOKAK ÇAĞRISI

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş 6 Ekim 2014'te Kobani olaylarını bahane ederek sokağa çıkma çağrısı yaptı. Bu çağrı sonrasında yaklaşık 50 vatandaş hayatını kaybetti. Savcılar sadece fezleke düzenlemekle yetindi. Aynı Demirtaş, Sur'daki sokağa çıkma yasaklarının delinmesi için halka Sur'a yürüme çağrısı yaptı. Çağrıda "Bu katliam girişimine karşı sessiz kalamayız" dedi. Savcılar yine fezleke düzenlemekle yetindi. Diğer Eş Başkan Figen Yüksekdağ, terör örgütü YPG ile organik bir ilişki içinde olunduğunu açıkça ifade etti. Yüksekdağ, "Biz sırtımızı YPJ'ye, YPG'ye ve PYD'ye yaslıyoruz bunu söylemekte ve savunmakta hiçbir sakınca görmüyoruz" dedi. Bu açıklamada da "ağır cezalık suçüstü hali" oluşmasına rağmen benzer bir yol izlendi.

SİLAH TAŞIDI

HDP Milletvekili Faysal Sarıyıldız, PKK'ya giden silahları almak için Şanlıurfa Ceylanpınar'a gelen kuryeyi özel aracıyla ilçeye getirdi. Sarıyıldız'ın aracından inerek silahları almak için giden kurye polis tarafından yakalandı. Silahları teslim etmek üzere getiren diğer şüpheli de polis tarafından silahlarla birlikte gözaltına alındı. Zanlıların gösterdiği aracın yanına gelen polis Faysal Sarıyıldız ile karşılaştı. Milletvekili olduğunu söyleyen Sarıyıldız dokunulmazlığı nedeniyle gözaltına alınamadı. Faysal Sarıyıldız da TCK'da düzenlenen "doğrudan doğruya terör örgütünün eylemlerine iştirak etmek, bizzat yapma" anlamına gelen ağır cezalık bir suç işledi ve suçüstü yakalandı. Onun hakkında da fezleke hazırlandı.

AĞIR CEZA VE SUÇÜSTÜ ŞART

TBMM Anayasa Karma Komisyonu Başkanvekili Reşat Petek: Dokunulmazlık konusunu Anayasa'nın 83 ve 14. maddeleri, yapılan atıf nedeniyle birlikte değerlendirir. Burada 83. Maddedeki düzenlemeye çok dikkat etmek lazım, bazen 'milletvekilliğinden önce işlenmiş olmak kaydıyla' şeklindeki değerlendirme yanlış algılara sebep olabiliyor. Halbuki orada istisna tutulurken 'ağır cezalık suçüstü hali' denilmiştir.

Burada hassasiyet noktası şudur; eylemle söylemi birbirinden ayırmak gerekir. Zira söylemler milletvekili açısından Meclis kürsüsünde dile getirilen konularla ilgili işlem yapılamaz. Ancak eylemler 83.madde kapsamında suçüstü hali söz konusu olduğunda dikkate alınması gerekir. Türkiye bu alanda çok ciddi olarak özgürlük alanını genişletti."

AZMETTİREN DE ASLİ SUÇLU OLACAK

Ankara'da yaşanan son bombalı saldırıların ardından yeni güvenlik konsepti çerçevesinde alınacak tedbirler üç boyutta mercek altına alındı. Başbakanlıkta yapılan toplantılarda, uygulamadan kaynaklı sorunlar, istihbarat tedbirlerindeki eksiklikler ve teröre yönelik cezalandırmadaki eksikliklere odaklanıldı. Bu çerçevede, Terörle Mücadele Yasası'na "azmettirici" kavramı da eklenecek. Terör fiilini gerçekleştiren kişi nasıl yargılanıyorsa, söz, davranış ve hareketleriyle terör eylemini harekete geçirenler de, "asli fail" gibi cezalandırılacak.

FEZLEKELER BU HAFTA GÖRÜŞÜLÜYOR

Meclis'te haftaya dokunulmazlıklarla ilgili çalışmalara başlanacak. Fezlekeleri inceleyecek olan TBMM Anayasa Komisyonu bünyesinde Karma Komisyon oluşturulacak. Komisyon, Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ, Faysal Sarıyıldız, Tuğba Hezer ve S. Süreyya Önder'in de aralarında olduğu 41 HDP'linin dokunulmazlığının kaldırılması talebiyle hazırlanan fezlekeler için harekete geçti. Fezlekelerin komisyonda incelendikten sonra Genel Kurul'a indirilmesi bekleniyor. Bu arada, HDP'li Tuğba Hezer'in fezlekesi de Başbakanlık'tan TBMM'ye gönderildi.