-Çay, kahve, yumurta derken 12 kilogramlık mutfak tüpüne de bugün 10 lira zam geldi. Tüpün fiyatı 311 lira oldu.

-SÜTE BÜYÜK  ZAM

Ekonomik çöküş yaşayan Türkiye'de şekere, kahveye, yumurtaya, akaryakıta, alkol ürünlerine ve sigaraya gelen zamların ardından bir fiyat artışı da süt ve süt ürünlerinde yaşandı.

Üreticinin beklentisini karşılamayan çiğ süt zammı, vatandaşın süt ve süt ürünlerinde ciddi zamlara maruz kalmasına neden oldu. Marketlerde bazı yaygın markalı sütlerin bir litresi 21 liraya kadar çıktı.

KÜÇÜK TÜPÜN FİYATI 10 YIL ÖNCEKİ BÜYÜK TÜPE YAKLAŞTI

Yüzde 43,71’in üzerinde zam gelen çayın ardından tüpe de bugün zam geldi. 12 kilogramlık mutfak tüpü dün 301 liraydı bugün ise İstanbul’da 311 liraya satılıyor.  Bir yılda mutfak tüpündeki fiyat artışı yüzde 141 oldu.

Yılın ilk gününde 238 lira olan tüpe sene başından bu yana ise yüzde 30 zam geldi. 5 Nisan'da 316 lira olan büyük tüpe 6 Mayıs'ta 15 lira indirim yapılmıştı. LPG'de yaşanan fiyat artışıyla birlikte bugünden itibaren 10 lira zam yapıldı. 

Ev tipi büyük tüp 10 yıl önce 65 liraya satılıyordu. 2012’nin en yüksek fiyatı ise aralık ayında gelen 2 TL’lik zam ile 67 lira olmuştu. 1 Ocak 2021 tarihi itibarıyla 120 liraya alınan 12 kilogramlık mutfak tüpünün 1 Aralık 2021 tarihi itibarıyla satış fiyatı 215 lira 50 kuruşa çıkmıştı.

2021'de 11 ayda 12 kilogramlık mutfak tüpüne 20 defa zam yapıldı. Artış yüzde 80'in üzerinde gerçekleşmişti. 10 yılda tüpe gelen zam yüzde 386’yı aştı.

Mutfak tüpünün 2012’deki fiyatı 65 liraydı. 10 yılda küçük tüpün fiyatı 12 kilogramlık mutfak tüpüne yaklaştı. 2 kilogramlık küçük tüpün fiyatı dün 58 lira 50 kuruş iken bugün 60 lira 50 kuruşa yükseldi.

EN UCUZ SÜTÜN LİTRESİ 16 LİRA OLDU

Zarar eden süt üreticisini korumak amacıyla çiğ süte yapılan zamlar üreticiye yaramadığı gibi vatandaşı da zamma boğdu.

Üreticinin beklentisini karşılamayan çiğ süt zammı sonrası marketlerde bir litre süt 21 liraya, bir kilo peynir ise 100 liraya fırladı.

Market fiyatlarına göre, 15 Mayıs’tan itibaren geçerli olan çiğ süt zammı, bu ürünlerin perakende fiyatlarında yaklaşık yüzde 30’luk zamma neden oldu.

Vatandaş süt fiyatlarının 10 liraya dayanmasını bile sindirememişken, 5 ay içinde bir litre süt 20 lirayı aşmış oldu.

EN UCUZU 16 LİRA

Ülke genelinde bilinen, yaygın markalı en ucuz bir litre sütün fiyatı 15,99 liradan başlayıp, 17,99-19,99 ve 20,99 TL’ye kadar çıkarken; 800 gramlık beyaz peynirler 60-85 lira aralığında, bir kiloluk beyaz peynirler ise 80-90 liradan satılıyor. Bazı markaların bir kiloluk kaşar peynirleri ise 100 lirayı aşmış durumda.

Tereyağı ve yoğurt fiyatlarının geldiği seviye de dikkat çekiyor.

250 gram tereyağları 16-18 TL aralığında değişirken; son zam öncesi 35 lira olan iki kiloluk yoğurtlar 45 liradan başlayıp 52 liraya kadar çıkıyor. Bir kiloluk yoğurtlar bile 20-27 TL aralığında değişiyor.

5 AYDA YÜZDE 100’Ü AŞKIN ZAM

Bir litre sütün 10 lirayı aşması, 2021 Aralık'ta üreticinin sattığı çiğ süt fiyatlarına yapılan artışlarla olmuştu. Aralık ayında iki kez zamlanan süt fiyatları, bir litre sütün önce 10 liraya sonra 14 liraya kadar çıkmasına yol açmıştı.

Perakende süt ve süt ürünleri fiyatlarına nisan sonu, mayıs başı itibarıyla bir zam daha gelmişti. Süt üreticisinin litresini 8 liraya mal ettiği bir litre sütü 5,70 TL’den zararına sattığı mayıs başında, marketlerdeki bir litre sütün fiyatı 16 liraya çıkmıştı.

Aralık ayında litresi 10 liraya dayanan sütler, son 5 ayda yüzde 70’i aşkın zamla 20 lirayı aşmış oldu.

ÜRETİCİYE YARAMADI, TÜKETİCİYİ VURDU

Vatandaşı bu zamlara boğan söz konusu çiğ süt zamları ise, üreticinin beklentisi karşılamıyor.

Bir litre sütü yaklaşık 8 liraya mal eden ancak 5,70 TL’den satan üreticilerin zararını karşılamak için Ulusal Süt Konseyi (USK) çiğ süt referans fiyatlarını 7,50 TL’ye çıkardı.

Ancak maliyetini karşılamayan bu fiyatlar karşısında üretici, zararı her geçen gün büyüdüğü için hayvanlarını kesime gönderiyor. Bu durumun ilerleyen dönemde hem süt hem ette büyük krize yol açması bekleniyor.