ÖNCE BÜYÜTTÜLER, SONRA MECBUREN HIZLI ŞEKİLDE KÜÇÜLTTÜLER

Krizin etkileri görülmeye başlandı... Büyüme sert düştü, sıfıra yaklaştı...

Ekonomideki kriz hali rakamlara yansımaya başladı. 2018’in ilk iki çeyreğinde sırasıyla yüzde 7,2 ve yüzde 5,3 olan büyüme, üçüncü çeyrekte sert bir düşüşle yüzde 1,6’ya indi.

Uzmanlara göre, finansal krizin etkileri son çeyrekte daha da belirginleşirken, sert bir yavaşlama eşliğinde ekonomi daralacak.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın üçüncü çeyreğine (Temmuz-Eylül) ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Buna göre, GSYH tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bu yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,6 arttı.

Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH tahmini, bu yılın üçüncü 3 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 21,8 artarak 1 trilyon 13 milyar 453 milyon lira olarak gerçekleşti.

İNŞAAT YÜZDE 5,3 DARALDI

GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde bu yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla zincirlenmiş hacim endeksi olarak tarım sektörünün katma değeri yüzde 1, sanayi sektörünün yüzde 0,3 artarken, inşaat sektörünün ise yüzde 5,3 azaldı.

Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri de yüzde 4,5 yükseliş gösterdi.

Öte yandan yılın ilk 2 çeyreğine ilişkin büyüme rakamları revize edildi.

HANEHALKI HARCAMALARI YÜZDE 1,1 ARTTI

Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2018’in üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,1 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7,5 yükselirken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 3,8 azalış gösterdi.

Mal ve hizmet ihracatı, 2018 yılının üçüncü çeyreğinde 2017’nin aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 13,6 artarken ithalatı ise yüzde 16,7 azaldı.

“SON ÇEYREKTE DARALMA BEKLİYORUZ”

Büyüme verilerini yorumlayan İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Üçüncü çeyrekte özel tüketim ve yatırımlardaki yavaşlama ile birlikte büyümede ivme kaybı başladı.

Yılın son çeyreğinde parasal sıkılaşmanın finansal koşullar üzerinde neden olduğu olumsuz etki, TL’deki değer kaybının yatırım ve tüketim iştahını azaltması ve yüksek enflasyon etkisiyle büyümede daralma öngörüyoruz” şeklinde konuştu.

“SERT BİR YAVAŞLAMA OLACAK”

AA Finans analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, büyüme trendinin gücüne ilişkin göstergelerin daralmaya işaret ettiğini aktararak,

“Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH verileri, 3. çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre hizmetler hariç tüm sektörlerde zayıflık göstermekte” dedi. Ekonominin son çeyrekte belirgin daralacağını öngören Bürümcekçi, “Bu görünüm altında büyüme hızının Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) çizilen yumuşak iniş senaryosundan daha sert bir şekilde yavaşlama göstereceği anlaşılmaktadır” ifadesini kullandı.